Selen

2024 Autor: Jasmine Walkman | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 08:35

Selen to mikrominerał, który należy przyjmować codziennie z jedzeniem, ale tylko w bardzo małych ilościach (50 mikrogramów lub mniej). Selen znajduje się w organizmie w niewielkich ilościach, dlatego musimy go pozyskiwać z pożywienia.

Selen (Se) jest głównym minerałem dla ludzkiego ciała. Co ciekawe, do 1957 roku uważana była za toksynę, ale według współczesnych badań nie tylko nie jest groźna dla zdrowia, ale wręcz przeciwnie – ma szereg zalet i jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Funkcje selenu

Zapobieganie stresowi oksydacyjnemu. Chociaż tlen jest potrzebny do podtrzymania życia ludzkiego, w organizmie jest niebezpieczną substancją, ponieważ może powodować, że cząsteczki są zbyt reaktywne i mogą uszkadzać otaczające je struktury komórkowe. W chemii ta niezrównoważona sytuacja związana z tlenem nazywana jest stresem oksydacyjnym.

Selen pomaga aby zapobiegać stresowi oksydacyjnemu poprzez wspólną pracę w grupie innych składników odżywczych o podobnej funkcji. Do tej grupy należą witamina E, witamina C, glutation, selen i witamina B3.

Wsparcie tarczycy. Oprócz jodu, selen jest niezwykle ważny dla utrzymania funkcji tarczycy. Selen jest niezwykle ważny dla tarczycy do produkcji najbardziej aktywnej formy swojego hormonu (wersji hormonu tarczycy zwanej T3), a także pomaga regulować ilość już wytwarzanego hormonu.

Profilaktyka raka. Wykazano, że selen indukuje naprawę i syntezę DNA w uszkodzonych komórkach, zapobiegając rozprzestrzenianiu się komórek rakowych i indukując ich apoptozę (cykl samozniszczenia, w którym organizm usuwa nieprawidłowe komórki). Selen oddziałuje również z wieloma białkami, w tym z peroksydazą glutationową, która jest szczególnie ważna w ochronie przed nowotworami.

Selen wzmacnia układ odpornościowy, ponieważ ma silne właściwości immunostymulujące i przeciwutleniające. Selen bierze udział w składzie ważnych enzymów, które powstrzymują powstawanie szkodliwych wolnych rodników, z którymi nie radzą sobie inne antyoksydanty.

Selen jest bardzo ważny do syntezy koenzymu Q10 i walki z przedwczesnym starzeniem się organizmu. Pomaga organizmowi zwalczać reakcje alergiczne, gromadzenie się metali ciężkich w organizmie oraz astmę. Zwiększa poziom białych krwinek, które są główną ochroną przed różnymi wirusami i przeziębieniami. Krótko mówiąc, selen odgrywa kluczową rolę w dobrym zdrowiu i silnym układzie odpornościowym. Uważa się, że wyższe poziomy pomagają pacjentom z grypą, wirusowym zapaleniem wątroby typu C, HIV i gruźlicą.

Kolejną korzyścią selenu jest zdrowie serca. Minerał poprawia krążenie krwi i wzmacnia mięsień sercowy. Według niektórych danych jego niedobór może przyczynić się do rozwoju niewydolności serca, a także przyspieszyć miażdżycę.

Selen pomaga sercu, zwalczając stany zapalne w organizmie, zwiększając przepływ krwi i zmniejszając stres oksydacyjny.

Minerał odgrywa ważną rolę w zapobieganiu demencji i utracie pamięci. Uważa się, że zwiększone spożycie chroni zdolności poznawcze i poprawia zdrowie psychiczne.

Selen zwiększa płodność zarówno u mężczyzn, jak iu kobiet. Regularne przyjmowanie zwiększa ruchliwość plemników. Według niektórych badań jego niedobór może niekorzystnie wpływać na płodność kobiet i rozwój płodu, a regularne przyjmowanie selenu zmniejsza ryzyko poronienia.

Selen jest również niezwykle ważny dla urody. Wspomaga wzrost włosów i redukuje nieprzyjemny łupież. Bardzo często w przypadku wypadania włosów lekarze zalecają przyjmowanie cynku i selenu, ponieważ wspomagają one pracę hormonów i stymulują wzrost włosów.

Minerał jest również bardzo cenny dla skóry. Zmniejsza objawy trądziku oraz oczyszcza skórę ze szkodliwych toksyn, które ją zanieczyszczają i powodują nieprzyjemne pryszcze.

Według wielu badań selen jest kluczowym czynnikiem wydłużającym oczekiwaną długość życia. Należy pamiętać, że wraz z wiekiem wzrasta ryzyko różnych chorób, które selen może zneutralizować, a tym samym zwiększyć długowieczność.

Niedobór selenu

Objawy długotrwały niedobór selenu obserwuje się w dwóch obszarach ciała, a mianowicie w sercu i stawach. W odniesieniu do serca najbardziej charakterystycznym objawem jest specyficzna choroba zwana chorobą Keshana, której można zapobiegać zwiększając spożycie selenu. Ta choroba obejmuje zaburzenia rytmu serca i utratę tkanki serca. Jeśli chodzi o stawy, istnieje również specyficzna choroba zwana chorobą Kashin-Beck. Wiąże się to z degeneracją tkanki łącznej.

W przypadku ciężkiego niedoboru selenu, któremu towarzyszy ciężkie ogólne niedożywienie, objawy mogą obejmować osłabienie lub ból mięśni, utratę włosów i koloru skóry oraz wybielenie podstaw paznokci.

W niektórych produktach spożywczych, w których wyższy procent selenu jest zawarty w postaci rozpuszczalnej w wodzie, kontakt z wodą może prowadzić do duża utrata selenu. Na przykład podczas gotowania fasoli przez gotowanie traci się 50% początkowej zawartości selenu. W pokarmach dla zwierząt utrata selenu podczas gotowania jest minimalna.

Najczęstsze są niedobory żywieniowe przyczyna niedoboru selenu. Tak jak zawartość selenu w roślinach jest silnie uzależniony od zawartości selenu w glebie, naukowcy zidentyfikowali różne obszary świata, w których niedobór selenu jest szczególnie powszechny.

Glikokortykosteroidy to szeroko stosowane leki przeciwzapalne oparte na prototypie substancji zwanej kortyzolem. Wszystkie tego typu leki mogą zmniejszać podaż selenu do organizmu.

Selen jest również pośrednio odpowiedzialny za utrzymanie zaopatrzenia organizmu w trzy inne składniki odżywcze, a mianowicie witaminę C, glutation i witaminę D. Niedobory żelaza i miedzi również zwiększają ryzyko niedobór selenu.

Selen łagodzi objawy astmy. Przewlekła choroba atakuje drogi oddechowe, które ulegają zapaleniu i stopniowo zaczynają się zwężać, powodując kaszel, ucisk w klatce piersiowej, duszność i świszczący oddech. Minerał pomaga w tym stanie, ponieważ łagodzi stany zapalne.

Przedawkowanie selenu

Z kolei nudności, wymioty, wypadanie włosów, zmiany skórne, paznokcie mogą być objawami zatrucia selenem. Poziomy selenu potrzebne do wywołania tych objawów toksyczności zwykle nie są uzyskiwane z żywnością, ponieważ żywność bogata w selen zawiera około 30-50 mikrogramów. Spożycie dużych ilości selenu jest bardziej prawdopodobne w przypadku toksyczności selenowej samej żywności.

Narodowa Akademia Nauk Stanów Zjednoczonych ustala górny limit (UL) spożycia selenu na 400 mikrogramów dziennie dla mężczyzn i kobiet w wieku 19 lat i starszych.

Korzyści z selenu

Selen może odgrywać ważną rolę w profilaktyce i/lub leczeniu następujących chorób: trądzik, astma, dysplazja szyjki macicy, rak jelita grubego, AIDS, niepłodność męska, choroba Kashin Beck, choroba Keshana, stwardnienie rozsiane, torbiele jajników, choroba Parkinsona, łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, zaćma, rak żołądka itp.

Selen można znaleźć jako suplement diety w jednej z dwóch głównych postaci: chelatowanej lub niechelatowanej. Spośród chelatowanych gatunków najszerzej dostępne są selenometionina i selenocysteina. W postaci niechelatowanej najszerzej dostępne są selenian sodu i selenian sodu.

Źródła selenu

Orzechy brazylijskie są najbardziej skoncentrowanym źródłem selen. Idealnie wyhodowane młode grzyby, grzyby shiitake, dorsz, krewetki, żółwie, tuńczyk, flądra, wątroba wołowa i łosoś są doskonałym źródłem selenu.

Zjedz łososia w piekarniku, sałatkę z tuńczyka, pieczarki na maśle, krewetki na patelni lub wątróbkę wołową w piekarniku na więcej selenu.

Bardzo dobrym źródłem selenu są jaja kurze, jagnięcina, jęczmień, słonecznik, gorczyca i owies.

Zwróć uwagę, że przedłużona obróbka cieplna niszczy zawartość selenu w produktach, więc staraj się poddawać je minimalnemu gotowaniu. Jeśli to możliwe, preferuj świeżą żywność, która jest bardzo bogata w różne minerały i witaminy.